Gemeente Barneveld verdient de MVOI-pluim

Duurzaamheid is als gunningscriterium niet meer weg te denken uit de aanbestedingspraktijk. De precieze impact is sinds kort te meten met een methode van emeritus prof. dr. Jan Telgen en Willemien Hoogenraad MSc, beiden verbonden aan het Public Procurement Research Center (PPRC). Met deze aanpak zijn 58 Barneveldse aanbestedingen geanalyseerd uit de periode 2018 tot en met 2022. Daarmee is zichtbaar gemaakt wat deze gemeente betaalde voor extra duurzame prestaties door leveranciers. Het meetinstrument is nadrukkelijk ontwikkeld voor aanbestedende diensten en is kosteloos beschikbaar, inclusief werkinstructie.

“Deze methodiek maakt de stijgende lijn in het uitvragen van duurzaamheidscriteria én de bereidheid daarvoor te betalen zichtbaar.”

Het meetinstrument biedt een uitgelezen mogelijkheid om concrete waarden te koppelen aan duurzame ambities. Ook Kees Schipstra,hoofd Inkoop van de gemeenten Ede en Barneveld, ziet dat: "In Barneveld stond het thema al vroeg op de kaart en duurzame gunningscriteria worden al geruime tijd opgenomen in aanbestedingen," zegt hij. "Dat begon met name met Social Return on Investment (SROI). Later kwamen daar andere onderwerpen bij zoals biodiversiteit, CO2-reductie en het hergebruik van materialen." Inmiddels is duurzaamheid verankerd in het hele aanbestedingsproces. Schipstra: "In de afgelopen 10 jaar is Barneveld stevig gegroeid, van een kleine 50 duizend inwoners naar zo'n 60 duizend inwoners. We verwachten dat die groei doorzet. We hebben dan ook veel aanbestedingen in de bouw en infrastructuur. Per aanbesteding kijken we nauwgezet naar wat we aan duurzaamheid kunnen doen. Als de hoofdopdracht van een aanbesteding het bouwen van een energie-neutrale woonwijk omvat, dan is het uitgangspunt voor iedereen duidelijk. Maar dat is natuurlijk lang niet altijd het geval. We zorgen ervoor dat er ook dán altijd iemand met verstand van zaken in het team zit die de aandacht vestigt op duurzaamheid en die verder kijkt dan alleen de wettelijk verplichtingen."

Boter bij de vis

Nu de waarde van de duurzame aspecten van alle aanbestedingen over een periode van 4 jaar in kaart is gebracht, wordt zichtbaar dat de gemeente niet alleen duurzame intenties heeft, maar ook meer en meer boter bij de vis doet. Schipstra: "Het is heel interessant om te zien dat er een zichtbaar stijgende lijn zit in het uitvragen van duurzaamheidscriteria én in de bereidheid om daarvoor te betalen. We weten nu beter wat we hebben uitgevraagd en hoe dat heeft uitgepakt. Ons onderzoek heeft een heel mooi, compact overzicht opgeleverd, waaruit je kunt afleiden wat de invloed is van de inzet op duurzaamheid als gunningscriterium." Schipstra ziet verschillende voordelen. Zo kunnen directies en bestuurders aan de gemeenteraad en inwoners concreet laten zien hoeveel belang de gemeente hecht aan duurzaamheid. Aanbestedende diensten kunnen uit deze overzichten ook afleiden hoe je impact maakt met duurzame gunningscriteria. Ondernemers kunnen bovendien aantonen dat duurzaamheid gaat om het leveren van concrete toegevoegde waarde.”

“Met deze methodiek kun je een signaal geven naar de markt dat je minder hebt geïnvesteerd in duurzame maatregelen dan dat je bereid was om te doen en dat er nog een wereld te winnen is op dit gebied.”